Politieke puinhoop

Terwijl een bonte stoet van politici in Griekenland druk bezig is met het bevorderen (in plaats van beteugelen) van de chaos in eigen land en in Europa, hebben ook veel Nederlanders de buik vol van politici ongeacht hun parlementaire kleur, hun getalsmatige invloed, hun TV-ego’s en hun Haagse debatten die momenteel nergens over gaan behalve over de afbraak van verworvenheden en zekerheden.
Europa staat in brand. Nederland ook. De politiek kijkt er naar, maar weet eigenlijk niet waar het over gaat. De roep om een kabinet van nationale eenheid wordt steeds luider.

Onrustig politiek klimaat
Slechts weinigen zien de verkiezingen van 12 september zitten. Nog minder mensen zien de tussentijdse peilingen van (onder andere) Maurice de Hond en De Telegraaf als nuttig en al helemaal niet het getoeter daaromheen over wie hoeveel wint of verliest. Wat schiet Nederland met deze kennis op? Als vanouds gaat het over zeteltjes en kwesties. Niet over eensgezinde oplossingen. Partijpolitieke verschillen worden zwaar aangezet maar zijn in het kader van de crisis zonder veel betekenis.

Niets is meer wat het was
Het is bij de Nederlandse politiek inmiddels doorgedrongen dat de wereld om hen heen niet meer de oude is. De zaak begint op alle mogelijke manieren vast te lopen en dat is geen doemdenken. Via het lente-akkoord probeert het demissionaire kabinet Rutte Brussel tevreden te stellen met bezuinigingen die er bij burgers zwaar in hakken, echter zonder dat de bevolking de zekerheid heeft dat het leed daarmee geleden is. Tegelijkertijd realiseert de politiek zich niet dat de geest van bezuinigen inmiddels al lang uit de Haagse fles is en overal -letterlijk overal- opduikt.

Ongeleide projectielen
Iedereen bezuinigt er op los. Gemeenten bezuinigen zich een hoedje en verhogen de lasten op letterlijk alles waar zij de vinger op kunnen leggen. De lusten worden verlaagd. Energiebedrijven voeren de prijzen steeds verder op om maar zoveel mogelijk geld in het laatje te kunnen krijgen. Ziektekostenverzekeraars weten dat ze niet wegkomen met nog hogere -dan de al torenhoge- premies, dus dan maar een fors hoger eigen risico (400 euro) en uitdunning van het pakket. Pensioenverzekeraars snappen inmiddels het spelletje van premieverhoging en van het roepen dat zij er ook niets aan kunnen doen maar wél erg begaan zijn met het lot van hun klanten. Tranen met tuiten huilen ze. Ondernemingen voeren salaris- en vacaturestops in. Het UWV is een lachertje. Geen wonder dat Nederland in een vrije val verkeert, althans als het om het vertrouwen van burgers in hun eigen en gezamenlijke toekomst gaat.

De zaak loopt uit de hand
De Nederlandse politiek is buiten kwestie ‘out of control’ als het om de Europese schuldencrisis gaat. Duitsland weet het ook niet meer, vooral niet nu de kans groot is dat Griekenland binnenkort de handdoek in de ring zal gooien. De Europese Commissie is geheel de weg kwijt en voor Frankrijk moet gevreesd worden. De centrale banken kijken verbijsterd om zich heen en zien het acute levensgevaar waarin Europa zich bevindt. Wanhopig wordt door hen naar mogelijkheden gezocht om een nieuwe bankencrisis tegen te gaan. Maar iedereen weet dat die er allang is. Hoe komt het toch dat iedereen dit weet, alleen de banken niet? Ontkenning is de norm geworden uit angst voor de werkelijkheid. Daarmee wordt de zaak verdoezelt in plaats van opgehelderd.

Nationale eenheid
Lost een regering van nationale eenheid in Nederland iets op? Niet als het uit technocraten bestaat. Dat leert Griekenland en ook Italië. Zowel Papademos als Monti werden geparachuteerd maar zijn toch neergestort. Ja, ook Monti als je afgaat op de vele gewelddadige protesten in Italië van het afgelopen weekeinde. Even werd in Italië zelfs overwogen om het leger in te schakelen ter bescherming van de belastingdienst. Het moet niet gekker worden.

Geen zakenkabinet
Dan is er de aloude roep naar een zakenkabinet in Nederland dat orde op zaken kan stellen. Onzin. Ondernemers als Jan Kees de Jager zijn hun gewicht in goud waard, maar het ontbreekt ook hem aan gezaghebbende oplossingen. Hij heeft Nederland het pad op gestuurd van de enorme garantstellingen en dat kan hem nog wel eens vies opbreken.

Kennis van vluchtige zaken
De echte oplossing zit in het voorlopig opheffen van het verschil in kennis tussen parlement en regering. Er moet nu eendrachtig samengewerkt worden aan oplossingen en er moet snel gereageerd kunnen worden op actuele ontwikkelingen en nieuwe inzichten. Het gaat om het gezamenlijk vergaren en delen van kennis. En op het daarna innemen van een gemeenschappelijke positie. Geen Kunduz-akkoorden. Wel Kamerakkoorden.

Mondig of monddood
De Nederlandse politiek moet zich in het kader van de crisis snel eigen maken om met open mond te denken en met één mond te spreken. Dan pas ontstaat het publieke vertrouwen dat nu zoek is. Volledig zoek zelfs.